De meeste vrouwen die ik spreek zeggen niet zo’n moeite te hebben met de overgang. “Niet meer menstrueren? Heerlijk!”, “Niet meer vruchtbaar? Prima, ik wilde toch geen kinderen meer!”. Alleen de klachten die erbij horen, die opvliegers.. “Iedereen ziet dat je het warm hebt en dat je in de weer bent met laagjes kleren uit en weer aan doen, heel genant. Maar verder, nee hoor geen moeite mee”. Het verbaasde mij een beetje, want het weinige dat je leest over vrouwen en midlife gaat meestal over de overgang. Ik dacht dus dat het iets was dat vrouwen erg bezig hield, maar dat blijkt dus niet zo te zijn.

Wat veel vrouwen wel vervelend vinden en wat verbonden is met de overgang is ouder worden. Zíchtbaar ouder worden. Het staat voor hen gelijk aan je aantrekkelijkheid verliezen. Dit is ook niet zo verwonderlijk, omdat aantrekkelijkheid voor vrouwen sterk aan leeftijd gekoppeld is.In haar boek: “De psychologie van het uiterlijk” schrijft psychologe Liesbeth Woertman dat jeugdigheid voor vrouwen een biologisch en sociaal teken van vruchtbaarheid is en dus van aantrekkelijkheid. “In de westerse samenleving”, schrijft ze, “heeft ouderdom zijn positieve betekenis verloren”. Zelfs als je oud bent, mag je er niet oud uit zien. Er jong uitzien lijkt een levenslange eis te worden. Aantrekkelijkheid is voor vrouwen sterker dan voor mannen gekoppeld aan leeftijd. Een aantrekkelijke vrouw is een jonge vrouw.

In de hindoe – cultuur is de midlife de tijd van de volwassenheid waarin individuen senior-rollen gaan vervullen in de familie. In de Japanse cultuur wordt de midlife gezien als een tijd die meer kansen en mogelijkheden biedt om relaties, werk en economische aspecten te verbeteren. Maar de westerse cultuur, met de nadruk op eeuwig jong blijven, lijkt een voedingsbodem voor een identiteitscrisis voor een vrouw die aan dit ideaal niet meer kan voldoen.

Dat het westerse schoonheidsideaal duidelijk effect heeft op het zelfbeeld en zelfvertrouwen van vrouwen blijkt ook wel uit de uitspraken van een aantal vrouwen uit het 50 Vrouwen Onderzoek. Gerdien van 48 is bang dat haar succes bij de mannen gaat ophouden. Robin van 47 zegt dat ze geen oude taart wil worden en Minke van 53 traint hard om het slapper worden van haar lijf tegen te gaan. Elsemieke van 50 is een uitzondering, zij heeft geen last van het uiterlijk ouder worden. Ze zegt dat het zo geleidelijk gaat dat ze eraan gewend is geraakt. “En bovendien”, zegt ze, “Ik ben nu veel tevredener met mezelf dan toen ik jong en mooi was, dus dan heb ik het liever zoals ik nu ben”.

Belangrijk voor vrouwen in de midlife fase is zich te realiseren dat er verschillende dimensies van het lichaamsbeeld bestaan. Er is de feitelijke dimensie -zoals je er werkelijk uitziet- en de ideale dimensie: het ideaal waartegen je jezelf afzet. Als het ideaal het figuur en gezicht van een slanke twintiger is, dan steekt je feitelijke situatie daar als midlife vrouw waarschijnlijk niet zo gunstig tegen af. Maar een derde dimensie is de affectieve dimensie. Dit heeft te maken met je geliefd weten. Wie zich geliefd voelt door anderen en door zichzelf, vóelt zichzelf ook mooi.