Bij de meeste cliënten die ik zie in mijn praktijk spelen relatieproblemen een rol. Wat ik het vaakst hoor van vrouwen is dan: “Ik weet niet of ik nog van hem houd, ik twijfel of ik wel met hem verder wil”.

Dit is géén verkapte mededeling dat ze eigenlijk weg willen maar niet durven: deze vrouwen komen naar mij toe omdat ze oprecht niet weten wat ze voelen en willen. En wat een schok is het voor ze om te ontdekken dat dat ook voor hun relatie geldt!

Al snel wordt in onze gesprekken duidelijk dat bij de meeste van deze vrouwen emotionele verwaarlozing een rol speelt. In dit blog: meer over hoe emotionele verwaarlozing invloed heeft op je relatie en wat je er aan kunt doen.

Running on empty no more

Na haar boek: ‘running on Empty’ over emotionele verwaarlozing heeft Jonice Webb een tweede boek geschreven: ‘Running on Empty no more’. Waar het eerste boek vooral ging om het uitleggen wat emotionele verwaarlozing is en welke gevolgen het heeft voor hoe je je voelt over jezelf, gaat ze in dit tweede boek in op de invloed die het kan hebben op je relaties.

Ze bespreekt in haar boek de gevolgen die emotionele verwaarlozing kan hebben voor de relatie met je ouders, met je partner en die met je kinderen. Ik zal in de komende blogs alle drie de relaties aan bod laten komen, maar in deze eerste van een serie van drie gaat het over het effect dat emotionele verwaarlozing kan hebben op je partnerrelatie.

Het effect van emotionele verwaarlozing op je gevoel over jezelf

Elk kind heeft behoefte aan een bepaalde mate van emotionele responsiviteit en bevestiging van zijn ouders om een gelukkige, gezonde en sterke volwassene te worden. Als je ouders opmerken wat je voelt, het een naam geven en je helpen ermee om te gaan, dan leren ze je niet alleen waardevolle levenslessen, maar ze geven je ook een aantal krachtige boodschappen mee:

Wij geven om het diepste, meest persoonlijke deel van wie jij bent: je emoties

Jij bent belangrijk. Jij doet er toe.

Dus als je ouders dit niet voor je gedaan hebben, dan heb je nooit de emotionele bevestiging van ze gekregen die je zo nodig hebt voor een gelukkig leven.

Hoe goed ze het misschien ook bedoelden, hoe lief ze wellicht ook probeerden te zijn; als ze niet in staat waren om op een adequate manier te reageren op jouw emoties, dan heb je onbewust de boodschap gekregen dat jouw gevoelens er niet toe doen. En dus dat jij er niet toe doet.

Dat is me nogal wat! En het heeft grote invloed op de relatie met je partner als je rondloopt met de onbewuste overtuiging dat je gevoelens er niet toe doen:

De invloed van emotionele verwaarlozing op je partnerkeuze:

Het heeft invloed op de partner die je kiest; hoe snel je je bindt en vanuit welke behoefte:

Je kiest een partner die ook niet emotioneel vaardig is

Wij mensen zijn geneigd in een partner het soort liefde te zoeken dat we kennen van vroeger. De relatie met onze primaire verzorger(s) vormt de blauwdruk voor al onze relaties in het leven. Ofwel: we hebben geleerd de band met onze ouders als ‘liefde’ te ervaren. Dus als we zelf vroeger te maken hebben gehad met emotionele verwaarlozing is de kans groot dat we een partner kiezen die ook weinig kaas heeft gegeten van emoties en hoe ermee om te gaan.

Sterker nog: als we iemand tegenkomen die op een gezonde en functionele manier met emoties omgaat kunnen we daar zelfs een beetje van schrikken en ons er oncomfortabel bij voelen. Dit is de achtergrond van waarom sommige vrouwen zich wel eens afvragen ‘waarom ze toch niet op aardige mannen vallen’: ze zijn niet gewend om intiem te zijn met iemand die vertrouwd is met zijn eigen emoties en die hetzelfde van zijn partner verwacht.

Je bindt je te vroeg

Als je leert dat je je gevoelens moet onderdrukken, heb je als volwassene weinig toegang tot die emoties. Daardoor kun je rondlopen met een leeg gevoel. En een leeg gevoel wil gevuld worden: je wil liefde, een relatie! Als je dan iemand tegenkomt met wie het klikt, loop je het risico je veel te snel te binden, nog voor je diegene goed en wel kent. Gewoon omdat je hunkert naar een verbinding.

Je kiest een emotioneel intens persoon

De matte wereld waarin je leeft zonder emoties kan ervoor zorgen dat je je bindt aan iemand met intense emoties. Je drijft dan als het ware op de emotionele golven van de ander. Dit kan best een tijdje werken, maar het probleem is dat je niet je eigen leven leeft, maar de wereld ervaart via een ander. En bovendien heb je geen controle over die emoties omdat ze niet van jou zijn.

Je blijft liever alleen

Het is ook mogelijk dat je vanuit je counter-dependency  -je weerstand om je van wie dan ook afhankelijk te voelen- helemaal niet bindt. Je kunt je daardoor sterk voelen en vrij en onafhankelijk. Je hoeft met niemand rekening te houden en maakt helemaal je eigen keuzes. Maar het kan ook nogal eenzaam zijn om niemand te hebben om te vertrouwen, om op terug te vallen als je het even niet meer weet.

Je trouwt met een narcist

Mensen die weinig ruimte innemen, trekken mensen aan die juist veel ruimte innemen. Je partner is iemand die de aandacht trekt of eist, of misschien zelfs een narcist. Ook dat voelt in het begin vaak prima, totdat het begint te schuren op den duur: je wil ook wel eens aandacht! Je weet alleen niet hoe je die jezelf moet geven of erom vragen.

De invloed van emotionele verwaarlozing op de kwaliteit van je relatie

Als je in je jeugd te maken hebt gehad met emotionele verwaarlozing is de kans groot dat je je weinig bewust bent van wat je voelt en wat je partner voelt. En waarschijnlijk heb je dan ook weinig emotionele vaardigheden geleerd. Emotionele vaardigheden zijn: het kunnen identificeren wat je voelt, het accepteren van je gevoelens, het verduren van je gevoelens, ermee omgaan en er woorden aan geven.

Wat ik vaak tegenkom in mijn praktijk is dat vrouwen gedachten en gevoelens door elkaar halen: ‘wat voel je op dit moment?’. “Ik denk dat ik het altijd zo gedaan heb…”. Het kan een hele schok zijn als ze herkennen dat ze vaak niet weten wat ze voelen!

Als je niet weet wat je voelt en dat je gevoelens er toe doen, is het ook moeilijk om die gevoelens duidelijk te maken aan een ander. In plaats van vertellen wat je voelt en vragen om waar je behoefte aan bent, ben je passief-agressief (bijvoorbeeld je partner negeren om te laten merken dat je boos bent in plaats van het hem te zeggen), agressief (aanvallen met een beschuldiging “Wat ben jij een egocentrische zak zeg!” in plaats van zeggen dat je gekwetst bent), of sarcastisch (“Ja, dat is echt een goede manier om me te laten merken dat je me belangrijk vindt zeg!”, als je het gevoel hebt dat je partner je niet genoeg aandacht heeft gegeven).

Dat zijn negatieve manieren om op elkaar te reageren en bovendien: je laat elkaar niet weten wat je voelt! Dat heeft gevolgen voor je relatie:

Oppervlakkigheid

Je bespreekt voornamelijk oppervlakkige zaken, zoals hoe het op je werk ging, de schoolprestaties van de kinderen en welke boodschappen er gehaald moeten worden.

Ontbreken van intimiteit

Je voelt je niet dichtbij je partner, er is geen emotionele intimiteit. Je neemt elkaar niet in vertrouwen over wat je voelt. Als je het toch wel eens probeert weet je niet hoe je het moet zeggen en meestal voel je je niet begrepen. Je krijgt misschien oplossingen aangereikt door je partner, of hij zegt: “Ik zou me daar niet zo druk over maken hoor”.

Er is weinig hartstocht

Op seksueel gebied gebeurt er niet zoveel. Misschien ‘doen’ jullie het wel, maar het voelt alsof het mechanisch gaat. Het zijn een serie handelingen die je uitvoert, maar je hebt niet het gevoel dat je je kunt overgeven aan de ander.

Hartstocht gaat niet alleen over seks. Ook in ruzies ontbreekt het vuur. Je bent eerder wat geïrriteerd dan dat je goed boos bent op je partner en dat met elkaar uitvecht. Of je reageert je boosheid af op je partner, maar laat niet echt zien wat je zo geraakt heeft.

Conflictvermijding

Vaak is er sowieso sprake van conflictvermijding. Je spreekt het niet uit als je het ergens niet mee eens bent of als er niet aan je behoeften voldaan wordt. Maar onderhuids blijft de boosheid wel broeien, zodat er vaak een wat gespannen sfeer ontstaat.

Eenzaamheid

Het gevolg van dit alles is dat je je leeg en eenzaam voelt in de relatie. En je gaat je op den duur afvragen of je nog wel bij je partner wil blijven. Maar je twijfelt óók of je met een ander wel gelukkig zult zijn, je kunt je niet voorstellen hoe het is om werkelijke intimiteit te voelen.

Dit is de ware tragiek van leven met emotionele verwaarlozing: je weet dat je iets mist, maar je weet niet wat dat is! Hoe kun je er dan wat aan doen? Het kan je een machteloos en hopeloos gevoel geven.

En toch… is er wat aan te doen!

Wat is er aan te doen?

Als je vermoedt dat de gevolgen van emotionele verwaarlozing een rol spelen in je relatie, wat kun je dan doen? Veel mensen gaan proberen te ‘sleutelen’ aan hun partner als ze zich niet fijn voelen in hun relatie. Richt je in plaats daarvan eerst op jezelf:

Richt je op het herkennen en helen van emotionele verwaarlozing in jezelf.

Begin bij jezelf: lees over emotionele verwaarlozing en leer het bij jezelf herkennen. Krijg begrip voor hoe je in elkaar zit en geef jezelf niet op de kop. Heb compassie met jezelf voor wat je tekort gekomen bent en voor wat de emotionele verwaarlozing in je leven veroorzaakt heeft.

Zet de stappen die nodig zijn om je emotionele bewustzijn te vergroten.

Leer je gevoelens te identificeren, leer te voelen wat je behoeften zijn, hoe je die kunt vervullen en hoe je anderen kunt vragen om wat je nodig hebt. Makkelijker gezegd dan gedaan natuurlijk. Binnenkort kun je op deze site een korte cursus vinden om daar zelf een begin mee te maken.

Praat erover met je partner.

Een belangrijke vaardigheid voor een goede relatie is je partner deelgenoot maken van wat je bezig houdt. Vertel dat je hiermee bezig bent, dat je werkt aan het helen van je emotionele verwaarlozing. Neem verantwoordelijkheid voor jouw aandeel in wat er niet goed loopt in de relatie. Als je vermoedt dat hij of zij ook met emotionele verwaarlozing te maken heeft gehad, bespreek dat dan en vraag of hij of zij ervoor open staat er meer over te lezen.

Werken aan het helen van de gevolgen van emotionele verwaarlozing is jezelf leren geven wat je nooit gehad hebt. Het is een waardevol proces waarin je leert je leven meer kleur en meer diepte te geven. Een belangrijk onderdeel daarvan is het voelen van meer intimiteit en liefde in je relatie.

Heb je vragen naar aanleiding van dit blog? Neem hier contact met me op.

Lees ook deze blogs:

“Emotionele verwaarlozing: Last van wat er niet gebeurd is en wat je je niet herinnert”

“Wat is een gezond gezin? Herken emotionele verwaarlozing”

Verder lezen over de invloed van Emotionele verwaarlozing op je relatie?

We weten al heel lang dat wat ons gebeurt in onze kindertijd een groot effect kan hebben op hoe we worden als volwassene. Maar het omgekeerde is ook waar. Wat niet gebeurt in onze kindertijd heeft een even groot en soms nog groter effect.

Emotionele verwaarlozing gaat over wat er NIET gebeurt in je kindertijd. De aandacht die je niet kreeg, de respons op je gevoelens en de begeleiding die je niet kreeg. Dit boek beschrijft hoe emotionele verwaarlozing eruit kan zien, welke ouders emotioneel verwaarlozen en welke gevolgen dit heeft voor het opgroeiende kind. Ook beschrijft het manieren om de gevolgen van emotionele verwaarlozing om te keren.

Dit boek is het vervolg op ‘Running on Empty’ in reactie op de drie belangrijkste vragen die lezers van dat boek hebben:

1. Kan ik de effecten helen die emotionele verwaarlozing op mijn relatie heeft gehad?
2. Is het zinvol met mijn ouders te gaan praten nu ik weet dat ze me emotioneel verwaarloosd hebben?
3. Hoe ga ik om me de effecten van emotionele verwaarlozing die ik nu in mijn eigen kinderen zie?

Webb doet dit op een reele manier: ze moedigt je aan om te kijken naar hoe je je relaties kan veranderen. Ze verliest daarbij niet uit het oog dat haar lezers mensen zijn die doorgaans weinig emotionele vaardigheden hebben en waarschijnlijk omringd zijn met mensen voor wie hetzelfde geldt. Ze geeft herkenbare voorbeelden en geeft adviezen om in kleine stapjes en met realistische verwachtingen te werk te gaan. (link verwijst naar het ebook, maar het is ook in paperback verkrijgbaar)

Op de website van Jonice Webb vind je ook veel informatie.

foto-credit: bess-hamiti